Minerały-to pierwiastki chemiczne w stanie wolnym i związki chemiczne pozostałe w przyrodzie bez udziału człowieka.
Skały - powstają w wyniku procesów geologicznych i są skupiskami minerałów.
Surowce skalne- to skały i minerały wykorzystywane przez człowieka dzieli się je na:
- budowlane
- chemiczne
- energetyczne
- metalurgiczne
- zdobnicze
- symbol: Ca
- numer grupy: 2
- numer okresu: 4
- liczba atomowa 20 (Z)
- liczba masowa 40 (A)
- liczba elektronów walencyjnych: 2 (numer grupy informuje)
- liczba powłok elektronowych: 4 (numer okresu informuje)
- liczba protonów w jądrze: 20 (informuje l.atomowa)
- liczba elektronów na powłokach: 20
- masa atomowa: 40u
Podstawowym minerałem, który buduje skały wapienne, jest węglan wapnia (CaCO3), nazywany kalcytem.
Skały wapienne w Polsce:
- wyżyna Lubelska
- Pieniny
- Góry Świętokrzyskie
- Tatry
- wapień (zawiera głównie kalcyt [CaCO3]), jest skałą osadową, o barwie białej, beżowej, biało-szarej, inne barwy są zależne od domieszek związków chemicznych, mogą być czerwone, zielonkawe lub brunatne; powstają podczas strącania kalcytu, czyli CaCO3 z wody i osadzania się go na dnie; stosowany jest w budownictwie jako kamień budowlany, służą do wyrobu cementu, wapna palonego (CaO), karbidu (CaC2), produkcji szkła, jako nawóz, topik w zakładach metalurgicznych (obniża temp. topnienia), w przemyśle papierniczym;
- kreda-występuje na wyżynie Lubelskiej; jest najczęstszą formą kalcytu(węglanu wapnia), jest skałą osadową pochodzenia organicznego, może być biała, szara; zawiera od 70%-99% CaCO3 (węglan wapnia); używana w przemyśle ceramicznym, farmaceutycznym, papierniczym, chemicznym, farbiarstwie do bielenia materiału, jako kreda do pisania;
- marmur- kolejny rodzaj skały wapiennej, skała twarda, krystaliczna, przekształcona z wapieni przez ciśnienie i wysoką temp. w procesach górotwórczych, służy jako materiał budowlany, rzeźbiarski, daje się polerować;
CaCO3 + CO2 + H2O ---> Ca(HCO3)2
reakcja jest odwracalna:
Ca(HCO3)2 ----> CaCO3 + 2CO2 + H2O
NA TEJ REAKCJI OPIERAJĄ SIĘ ZJAWISKA KRASOWE!
DOŚWIADCZENIE 1
Wykrywanie skał wapiennych, czyli węglanu wapnia
Obserwacje: W probówkach, które zawierają marmur, wapień, kredę oraz skorupki jaj wydziela się gaz, w probówce z gipsem nie dzieje się nic.
Wniosek: W probówkach tych CaCO3 roztwarza się, wydzielający się gaz powoduje zmętnienie wody wapiennej Ca(OH)2, gazem tym jest CO2 (dwutlenek węgla).
Równanie rekacji:
Kwas solny jako najmocniejszy wyparł kwas węglowy z jego soli. Kwas węglowy jest nietrwały, rostwarza się na wodę i dwutlenek węgla.
Węglan wapnia można wykryć również za pomocą kwasu octowego.
Roztwarzanie to reakcja ciała stałego z cieczą.
DOŚWIADCZENIE 2
Obserwacje: Po pewnym czasie skorupka pokrywa się pęcherzykami gazu i roztwarza się.
Wniosek: Kwas octowy jako mocniejszy wyparł kwas z jego soli.
Równanie reakcji:
Nie chciało mi się czytać, ale jest na pewno super i lubię to.
OdpowiedzUsuńŚwietne, pomogło. Dzięki bardzo!
OdpowiedzUsuńBardzo pomocne notatki. Ładnie i solidnie napisane.
OdpowiedzUsuń